اپل و تمام به‌روزرسان‌های iOS

فقط چند ساعت ‌تا کنفرانس سالانه‌ی توسعه‌دهندگان اپل موسوم به WWDC باقی مانده‌ است‌. معمولا اپل در جریان این کنفرانس از سیستم‌عامل‌ و به‌روزرسان‌‌های جدیدش رونمایی می‌کند. به‌همین خاطر هم بد نیست نیم‌نگاهی به تاریخچه‌ی سیستم‌عامل‌های اپل و بروزرسان‌هایی که برای‌شان عرضه شده بیاندازیم.

از سال 1990 میلادی تا همین حالا به استثنای چند مورد، اپل هرساله کنفرانس توسعه‌دهندگان (WWDC) را در ماه ژوئن برگزار کرده است. در جریان این کنفرانس معمولا اپل از سیستم‌عامل (OS) جدیدش رونمایی می‌کند. در دوره‌های گذشته که «استیو جابز» هنوز در اپل حضور داشت، معمولا انجام سخنرانی اصلی در ابتدای مراسم برعهده‌ی خودش بود؛ سخنرانی‌هایی که به Stevenotes معروف شده بودند. در آن زمان سیستم عامل اپل iPhone OS نامیده می‌شد؛ چرا که صرفا از گوشی‌های این شرکت پشتیبانی می‌کرد. اما این سیستم‌عامل در همان حد باقی نماند و با عرضه‌ی محصولات دیگری مثلTouch  iPod، آی‌پد و Apple TV گسترده‌تر شد؛ جوری که خیلی زود به این دستگاه‌های جدید هم راه یافت. دیگر عنوان iPhone OS کافی نبود و به‌همین خاطر هم نام سیستم‌عامل اپل به iOS ‌تغییر پیدا کرد. عنوانی جامع‌تر که تمام ‌iDeviceها را دربرمی‌گرفت‌. رابط کاربری ساده و زیبای این سیستم‌عامل حتی Mac OS را هم تحت تاثیرش قرار داد.

نسخه‌ی 2.0: AppStore 

برنامه‌ی AppStore جامع و بزرگ بوده و در میان کاربران از محبوبیت زیادی برخوردار است؛ از آن مهم‌تر این‌که سوددهی بسیار بالایی هم دارد. اما اپل گنجاندن برنامه‌ی به این مهمی را در اولین نسخه‌ی iOS از قلم انداخته بود. نسخه‌ی اصلی نرم‌افزار تنها برنامه‌های وب را پشتیبانی می‌کرد؛ چرا که مسوولان اپل احساس می‌کردند که همین برنامه‌ها کافی بوده و خدمات لازم را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

البته که هکرهای دوست‌داشتنی جور دیگری فکر می‌کردند و بلافاصله گزینه‌ای را اضافه کردند که به کاربر اجازه می‌داد برنامه‌های توسعه‌دهندگان مستقل را نصب کنند. دیری نپایید که اپل در دومین نسخه‌ی سیستم عامل آی‌فون رسما اپ‌استور را راه‌اندازی کرد. کاربران آیفون از این اتفاق بسیار خوشحال شدند. کاربران آیپاد هم در ازای پرداخت مبلغی می‌توانستند سیستم‌عامل‌شان را به‌روزرسانی کنند.

این نسخه دست‌خوش بهینه‌سازی‌هایی هم شده بود و ‌مجموعه‌ای از ویژگی‌های کاربردی به آن اضافه شد. از میان آن‌ها می‌توان به همگام‌سازی ایمیل، تقویم و مخاطبان و پشتیبانی از سرویس Microsoft Exchange اشاره کرد. هم‌چنین در این نسخه به کمک بهینه‌سازی‌هایی در نرم‌افزار سیستم‌عامل، بازدهی سخت‌افزاری دستگاه بهتر شد؛ طوری که سخت‌افزار این گوشی بتواند با سرعت بیش‌تری پردازش‌های گرافیکی سه‌بعدی را انجام دهد. اپل در جریان کنفرانس رونمایی از iOS 2 بازی‌های فوق‌العاده‌ای را به‌نمایش گذاشت.

نسخه 3.0: Copy & Paste 

در کنفرانس سال 2009 میلادی اپل با افتخار از اضافه شدن بیش از 100 ویژگی جدید به iOS 3 خبر داد. در صدر این فهرست ویژگی‌هایی مثل Cut/Copy/Paste، پشتیبانی از سرویس MMS و یک صفحه کلید افقی دیده می‌شد. در بهینه‌سازی‌های این نسخه جزییات ریز دیگری هم دیده می‌شد که امروزه ما سرسری از آن‌ها می‌گذریم. به‌عنوان مثال یکی از این‌ها نمایش آخرین تصویر ثبت شده در رابط کاربری دوربین بود. نا گفته نماند آیفون 3GS با جدیدترین نسخه‌ی سیستم‌عامل‌اش برای اولین بار قابلیت ثبت ویدیو را در خود داشت. 

همچنین قابلیت جست‌و‌جو در سراسر سیستم تحت عنوان Spotlight Search به سومین نسخه‌ی سیستم‌عامل آی‌فون اضافه شد. این ویژگی به کاربر اجازه می‌داد به سمت چپ صفحه‌ی خانه‌ برود و در نوار جست‌و‌جو، محتوای مورد نظرش را در میان مخاطبان، ایمیل‌ها، تقویم و یادداشت‌ها جست‌وجو کند. 

نسخه‌ی 4.0: قابلیت عمل‌کرد چندگانه و FaceTime 

یک سال بعد اپل دوباره ویژگی‌های زیادی معرفی کرد که یکی از مهم‌ترین‌شان‌ اضافه شدن قابلیت عمل‌کرد چندگانه بود. البته iOS 4 به‌معنای واقعی کلمه از قابلیت عمل‌کرد چندگانه پشتیبانی نمی‌کرد؛ اما به توسعه‌دهندگان تعدادی خدمات عمل‌کرد چندگانه ارایه داد؛ در واقع این خدمات بودند که پس از خروج از برنامه هم‌چنان در پس‌زمینه فعال بودند. از میان آن‌ها می‌توان به اعلامیه‌ها، موقعیت‌یابی مکان و پخش موسیقی در پس‌زمینه اشاره کرد. 

ویژگی دیگری که به iOS 4 اضافه شد FaceTime یا قابلیت تماس تصویری به وسیله‌ی Wi-Fi بود. دوربینی که در جلوی گوشی آی‌فون4 تعبیه شده بود این امکان را برای چهارمین نسل آی‌فون فراهم می‌کرد. لازم به ذکر است که نصب یک دوربین در جلوی این گوشی نقشی کلیدی در محبوب شدن تصاویر سلفی داشت.

اپل در این نسخه iAd را هم راه‌اندازی کرد. این سرویس به توسعه‌دهندگان برنامه اجازه می‌داد با انتشار تبلیغات مختلف در برنامه‌های‌شان به درآمدزایی برسند و البته که سودی هم عاید شرکت اپل می‌شد. علاوه بر این، برنامه‌ی iBooks متولد شد که به کاربران اجازه می‌داد کتاب‌های اینترنتی مورد نظرشان را خریداری کنند. برنامه‌ی Game Center هم ثابت کرد که آی‌فون در نوع خود یک دستگاه بازی حرفه‌ای است.

نسخه‌ی 5.0: Siri & iMessage 

آن‌طور که مسوولان اپل ادعا می‌کردند، پنجمین نسخه‌ی این سیستم‌عامل با 200 ویژگی جدید همراه بود که «سیری» (Siri) مهم‌ترین‌شان به شمار می‌رفت. این منشی مجازی سخن‌گو، یک برنامه‌ی مجزا در اندروید و بلک‌بری بود تا این‌که اپل آن را خرید و با‌هوش‌ترش کرد. هم‌چنین پشتیبانی آن از دیگر سیستم‌های ‌عامل را کاملا از بین برد و در iOS آن را به کار گرفت. 

سرویس پیام‌رسانی انحصاری اپل تحت عنوان iMessage برای کاربران اپل روش ارتباطی دیگری فراهم کرد تا بتوانند با هم در تماس باشند. این برنامه از ارسال متن، تصویر و ویدیو پشتیبانی می‌کرد. تا به امروز برنامه‌ی iMessage به‌طور رسمی از سوی اپل برای دیگر سیستم‌های عامل توسعه داده نشده است. ضمنا کابران اپل برای استفاده از این برنامه باید حتما حساب کاربری اپل داشته باشند.

ویژگی قابل توجه دیگری که به iOS 5 اضافه شد صفحه‌ی تازه‌ترین اعلان‌‌ها (Notification Center) بود. هنگامی که کاربر در بالای هر صفحه‌ انگشت‌اش را کمی پایین می‌کشید این صفحه باز می‌شد و جدیدترین اعلا‌ن‌‌ها نمایش داده می‌شد. این ویژگی مفید را اپل از سیستم‌عامل اندروید قرض گرفته بود. 

نسخه‌ی 6.0: نقشه

در iOS 6 اپل با گوگل خداحافظی کرد. در نسخه‌های قبلی، برنامه‌ی نقشه از داده‌های گوگل استفاده می‌کرد؛ اما افزایش رقابت میان اندروید گوگل و اپل باعث شد که این شرکت برنامه‌ی نقشه را از پایه و بدون کمک گوگل بسازد. اپل بلافاصله پی برد که تکامل یافتن و بی‌نقص شدن چنین اقدامی سال‌ها طول می‌کشد. برنامه‌ی نقشه در ابتدا نقص‌های بسیار داشت و دقت آن بسیار کم بود.

نسخه‌ی 7.0: مسطح شدن

مایکروسافت رابط کاربری مسطح را که متضاد طراحی‌های سه بعدی «اسکیومورفیک»  (Skeumorphic) بود به محبوبیت رساند. اندروید بلافاصله از این تغییر مسیر تبعیت کرد؛ اما اپل تا سال 2013 و عرضه‌ی iOS، سبک طراحی نرم‌افزارش را حفظ کرد. این ظاهر جدید کاملا جایگزین ظاهر قدیمی شد و با آیکون‌ها، کاغذ دیواری‌ها و برنامه‌های بومی جدیدی همراه شد.

علاوه بر این، iOS 7 آزادی عمل بیش‌تری برای قابلیت عمل‌کرد چندگانه به همراه آورد و به برنامه‌ها اجازه می‌داد در پس‌زمینه کارهای بیش‌تری انجام دهند. هم‌چنین با هوشمندی بیش‌تر عادت‌های کاربر را فرا می‌گرفت و تعیین می‌کرد که برنامه در چه زمانی فعالیت‌اش را انجام دهد.

ویژگی دیگری هم با عنوان «مرکز کنترل» (Control Center) به این نسخه از iOS اضافه شد. مرکز کنترل به کاربر امکان دسترسی آسان و سریع به قابلیت‌ها و برنامه‌های پر کاربرد مثل برنامه‌ی موسیقی، خاموش و روشن کردن Wi-Fi و بلوتوث و برخی میان‌برها را می‌داد. کاربر می‌توانست‌ به راحتی با کشیدن انگشت‌اش از پایین صفحه‌ی نمایش به بالا، صفحه‌ی مرکز کنترل را باز کند. همچنین AirDrop معرفی شد که اشتراک‌گذاری میان دستگاه‌های اپل را از همیشه ساده‌تر کرد. در این میان گزینه‌ای به FaceTime اضافه شد که کاربر بتواند به انتخاب خود تنها ارتباط صوتی با مخاطب برقرار کند.

نسخه‌ی 8.0: Handoff و HealthKit  

مدت‌ها بود که اپل ویژگی‌ها و طراحی‌های محبوب دیگر شرکت‌ها را به سیستم‌‌های عامل‌اش می‌آورد. زمان آن رسیده بود که این شرکت ایده‌ی جدیدی معرفی کند. ویژگی جدید «هنداف» با ده‌امین نسخه‌ی سیستم عامل Mac تحت عنوان «یوسمیتی» (Yosemite) تعامل داشته و به کاربر اجازه می‌داد که وظایف‌اش را بین آیفون و آی‌مک به راحتی منتقل کند. همچنین به iOS 8 قابلیت پشتیبانی از صفحه کلیدهای مستقل اضافه شد که البته ویژگی جدیدی نبود و اندروید برای مدت‌ها این ویژگی را داشت.

این سیستم عامل جدید چند روز پیش از رونمایی گوگل از Fit، برنامه‌ی HealthKit را معرفی کرد که به کاربر اجازه می‌داد تمام اطلاعات مربوط به سلامت خود را در این برنامه به‌صورت متمرکز ذخیره داشته باشد.